ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (Υ10)
Ι. ΓΕΝΙΚΑ
Διδάσκων: Βασίλης Τσάφος
Εξάμηνο: Β’
Αυτοτελείς διδακτικές δραστηριότητες: σεμιναριακά μαθήματα, μελέτη βιβλιογραφίας, παρουσίαση εργασιών και εκπόνηση ερευνητικής εργασίας.
Τύπος μαθήματος: Υποχρεωτικό
Πιστωτικές μονάδες: 10
Σύνολο μαθημάτων: 13 Εβδομαδιαίες
Ώρες διδασκαλίας: 3
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
ΙΙ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Γενικό περίγραμμα
Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με ποιοτικές προσεγγίσεις στην εκπαιδευτική έρευνα: Εισαγωγή στη βιογραφική ανάλυση και στη μέθοδο της έρευνας δράσης. Καθώς το πεδίο είναι ευρύ, το μάθημα αναγκαστικά επικεντρώνεται σε ορισμένες πλευρές της χρήσης των συγκεκριμένων μεθόδων. Μετά από μια σύντομη παρουσίαση των μεθοδολογικών αυτών προσεγγίσεων, των χαρακτηριστικών τους, των τρόπων διενέργειάς τους, της θεωρητικής και επιστημονικής τους πλαισίωσης, και των εκπαιδευτικών τομέων στους οποίους μπορούν να αξιοποιηθούν, αναδεικνύεται η σημασία της ποιοτικής προσέγγισης τόσο για την ανάπτυξη του εκπαιδευτικού όσο και για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής συνθήκης.
Δομή
Η δομή του μαθήματος περιλαμβάνει «διαλέξεις» σχετικές με τις συγκεκριμένες μεθόδους και «εργαστήρια» στα οποία οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/τριες (ΜΦ) παρουσιάζουν και συζητούν την εξέλιξη των μικρής κλίμακας ατομικών και ομαδικών ερευνητικών εργασιών που επιχειρούν στα πλαίσια όπου κάνουν την πρακτική τους.
Στόχοι
- Να κατανοήσουν οι φοιτητές/-ήτριες μέσα από τη θεματική ανάλυση προσωπικών αφηγήσεων και βιογραφιών και τη συμμετοχή τους στις ομαδικές έρευνες δράσης την σημασία των συγκεκριμένων ποιοτικών προσεγγίσεων ως μεθοδολογικών εργαλείων.
- Να είναι σε θέση να επιχειρούν ανάλυση βιογραφικών αφηγήσεων και να διεξάγουν εκπαιδευτική έρευνα δράσης.
Αξιολόγηση
- Οι ΜΦ καλούνται να παρουσιάσουν μια τελική εργασία 15.000-20.000 λέξεων, που θα περιλαμβάνει τόσο την ανάλυση της ατομικής βιογραφικής τους αφήγησης όσο και την περιγραφή της όλης διαδικασίας της εκπαιδευτικής έρευνας δράσης, καθώς και του προβληματισμού τους σχετικά με αυτήν την ποιοτική προσέγγιση.
- Οι ΜΦ βαθμολογούνται με κριτήριο: α) την πρόοδο που έχουν σημειώσει ως προς την ικανότητα να αναλύουν την βιογραφική τους αφήγηση και να διεξάγουν εκπαιδευτική έρευνα δράσης β) την αναστοχαστική ικανότητά τους
ΙΙΙ. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ξενόγλωσση
Behar-Horenstein, L.S. (1999). Narrative Research: Understanding Teaching and Teacher Thinking. In A.C. Ornstein & L.A. Behar-Horenstein (eds). Contemporary Issues in Curriculum. Boston: Lllyn and Bacon, pp. 90-102.
Clandinin, J. & Connelly, M. (1990). Narrative experience and the study of curriculum. Cambridge Journal of Education, 20: 3, 241-254.
Elliott J., Action Research for Educational Change, Open University Press, Milton Keynes – Philadelphia, 1991.
Goodson, I. (2013). Developing Narrative Theory. Life Histories and Personal Representation. London & New York: Routledge.
Hopkins D., A Teacher’s Guide to Classroom Research, Open University Press, Milton Keynes, 1985.
Kemmis S. & McTaggart R., The Action Research Planner, Deakin University, Deakin, 19883.
Kemmis S. & McTaggart R., The Action Research Reader, Deacin University Press, Deakin, 19883.
McNiff J., Action Research: Principles and Practice, McMillan Education Ltd, London, 1988.
Webster, L. & Mertova, P. (2007). Using Narrative Inquiry as a research method. An introduction to using critical event narrative analysis in research on learning and teaching. Oxon: Routledge.
Ελληνόγλωσση
Αltrrichter H. / Posch P. & Bridget S. (2001). Οι εκπαιδευτικοί ερευνούν το έργο τους. Μια εισαγωγή στις μεθόδους της έρευνας δράσης, μετ. Μαρία Δεληγιάννη, Αθήνα: Μεταίχμιο.
Carr, Wilfred & Kemmis, Stephen, (1997). Για μια Κριτική Εκπαιδευτική Θεωρία. Εκπαίδευση, Γνώση και Έρευνα Δράσης, μετάφραση: Αλεξάνδρα Λαμπράκη-Παγανού, Ευανθία Μηλίγκου, Κώτια Ροδιάδου-Αλμπάνη, Αθήνα: Κώδικας.
Κατσαρού Ελένη & Τσάφος Βασίλης (2004). Από την Έρευνα στη Διδασκαλία. Η εκπαιδευτική έρευνα δράσης. Αθήνα: Εκδ. Σαββάλας.
Κατσαρού Ελένη (2016). Εκπαιδευτική έρευνα-δράση. Πολυπαραδειγματική διερεύνηση για την αναμόρφωση της εκπαιδευτικής πράξης. Αθήνα: Κριτική.
Τσιώλης, Γ. (2006). Ιστορίες ζωής και βιογραφικές αφηγήσεις. Η βιογραφική προσέγγιση στην κοινωνιολογική ποιοτική έρευνα. Αθήνα: Κριτική.
Τσιώλης, Γ. (2010). Η επικαιρότητα της βιογραφικής προσέγγισης στην ποιοτική κοινωνική έρευνα. Στο Μ. Πουρκός & Μ.Δαφέρμος (επ.). Ποιοτική έρευνα στις κοινωνικές επιστήμες: επιστημολογικά, μεθοδολογικά και ηθικά ζητήματα. Αθήνα: Τόπος, 347-370.
Τσιώλης, Γ. (2014). Μέθοδοι και τεχνικές ανάλυσης στην ποιοτική κοινωνική έρευνα. Αθήνα: Κριτική.